Het is fijn als je familie of vrienden hebt die in jouw bedrijf willen investeren. En als je heldere afspraken maakt over het leenbedrag kan zo’n onderhandse lening een uitkomst zijn. Maar bezint eer ge begint. Geld lenen bij familie, wat zijn de haken en ogen?
Geld lenen bij familie of vrienden noemen we een onderhandse lening. De term slaat op het feit dat de lening niet openbaar wordt aangeboden. Het is dus niet mogelijk om een onderhandse lening af te sluiten bij een bank.
Lening op vertrouwen
Degene die jou het geld leent, doet dit veelal vanwege het vertrouwen dat hij in jou of jouw plannen heeft. Onderhands lenen gaat meestal zonder onderpand en is alleen mogelijk als een achtergestelde lening. Dit houdt in dat de geldverstrekker bij een faillissement pas na andere kredieteisers komt.
Zorg er bij een onderhandse lening wel voor dat je afspraken goed vastlegt in een contract. Dat contract kun je samen opmaken en bevat minimaal de volgende zaken:
- wie de lener en uitlener zijn;
- om welk leenbedrag het gaat;
- hoeveel rente (of een andere vergoeding) er betaald moet worden;
- hoe de aflossing is geregeld;
- hoe de betaling is geregeld;
- wat de looptijd is.
Verder moet je in de overeenkomst afspraken maken over:
- de gevolgen als terugbetaling niet lukt;
- (tussentijdse) opzegging;
- vervroegd aflossen;
- het al dan niet aan mogen gaan van andere kredieten tijdens de leen periode.
Fiscale ruimte
Het komt wel eens voor dat jouw familie of vrienden de lening renteloos aan je willen verstrekken. De belastingdienst ziet het rentevoordeel dat je hierdoor krijgt als een schenking. En kom je hiermee boven de schenkingsvrijstelling uit, dan moet je belasting betalen over dit voordeel.
Het vastleggen van de gemaakte afspraken bij de Belastingdienst is niet verplicht, maar wordt wel sterk aangeraden. Op deze manier weten zowel jijzelf als jouw financiers (startkapitaal) beter waar ze straks aan toe zijn en zal hierover achteraf minder snel onduidelijkheid ontstaan.
Meer lenen dankzij onderhandse lening
Een ander voordeel is dat er geen BKR-controle plaatsvindt. Als je een registratie hebt bij het BKR, dan kom je soms niet in aanmerking voor bancair krediet, maar familie of vrienden kijken hier meestal niet naar als ze je geld lenen.
Zoals al eerder vermeld is een onderhandse lening achtergesteld. Soms zien financiers het daarom zelfs als een vorm van eigen vermogen. In hun ogen verbetert zo’n lening zelfs de kredietwaardigheid van je bedrijf. Het komt daardoor zelfs voor dat je meer kunt lenen bij een financier, als je eerst je eigen vermogen verhoogt door een lening af te sluiten bij investeerders, ouders of vrienden.
Nadelen van onderhands lenen
Uiteraard zijn er ook nadelen. De belangrijkste is de kans op persoonlijke conflicten over de lening of het niet nakomen van de gemaakte afspraken. Ondanks dat elke nieuwe ondernemer met de beste bedoelingen zijn bedrijf opricht stopt de helft alweer binnen twee jaar. Statistisch is de kans dus zeer groot dat jouw bedrijf de lening niet tijdig kan terugbetalen. Dit kan een enorme negatieve invloed hebben op jullie relatie.
Juist omdat je leent bij iemand met wie je een band hebt, is het zeer belangrijk dat je deze beslissing weloverwogen neemt. Als de zaken tijdelijk wat minder gaan en je de lening een paar maanden achtereenvolgens niet kunt aflossen, kan dat leiden tot ontevredenheid. Bedenk van tevoren goed of je relatie hier tegen bestand is.
